Müt’a nikahı, İslam tarihinde ve fıkıh literatüründe önemli tartışmalara konu olmuş bir evlilik türüdür. Bu makalede, müt’a nikahının tanımı, anlamı, İslami kaynaklar ve farklı mezheplerin bu konudaki yaklaşımları ele alınacaktır.
İçindekiler
- Müt’a Nikahı Nedir?
- Kur’an’da Müt’a Nikahı
- Hadislerde Müt’a Nikahı
- Müt’a Nikahı Konusunda Farklı Mezheplerin Görüşleri
- İslam Alimlerinin Görüşleri
- Sonuç
Müt’a Nikahı Nedir?
Müt-a nikah, Arapça’da “yararlanma” anlamına gelen “müt’a” kelimesinden türemiştir ve belirli bir süre için, önceden kararlaştırılan bir bedel karşılığında yapılan geçici evlilik anlaşmasını ifade eder. Bu nikah türü, süresi dolduğunda otomatik olarak sona erer ve taraflar arasındaki nikah bağı son bulur.
Kur’an’da Müt’a Nikahı
Müt-a nikahı, Kur’an’da doğrudan geçmemekle birlikte, bazı alimler tarafından konuyla ilişkilendirilen bir ayet vardır:
“Kadınlarınızdan yararlanmanız üzerine onlara ücretlerini (mehirlerini) verin.”
(Nisa Suresi, 4:24)
Bu ayet, bazı Şii alimler tarafından müt’a nikahına atıf olarak yorumlanmıştır. Ancak, Sünni alimler bu ayetin kalıcı evlilik bağlamında olduğuna inanırlar ve müt’a nikahının Kur’an tarafından onaylanmadığını savunurlar.
Hadislerde Müt’a Nikahı
Müt-a nikahı ile ilgili hadisler, İslam dünyasında bu uygulamanın geçerliliği konusundaki tartışmaların kaynağını oluşturur. Birçok hadis, müt’a nikahının Peygamber Efendimiz (s.a.v) döneminde bir dönem için mübah kılındığını, ancak daha sonra yasaklandığını belirtir.
“Ey insanlar! Ben size müt’a yapmanıza izin vermiştim. Fakat Allah müt’a nikahını kıyamet gününe kadar haram kıldı. Bu yüzden kimin yanında müt’a kadın varsa onu hemen bıraksın.”
(Müslim, Nikah, 24)
Bu hadis, müt’a nikahının başlangıçta geçici olarak izin verilen bir uygulama olduğunu, ancak daha sonra kesin olarak yasaklandığını göstermektedir.
Müt’a Nikahı Konusunda Farklı Mezheplerin Görüşleri
Sünni Mezheplerin Görüşü
Sünni İslam’ın dört büyük mezhebi (Hanefi, Maliki, Şafii, Hanbeli), müt’a nikahının İslam’da yasak olduğunu ve geçerli bir nikah türü olarak kabul edilmediğini savunur. Bu mezheplere göre, müta nikahı, İslam’ın evlilik ve aile kurumuna verdiği öneme aykırıdır.
Şii Mezhebinin Görüşü
Şii İslam’da müta nikahı, özellikle Caferi mezhebinde, belirli koşullar altında caiz kabul edilir. Şiiler, müt’a nikahının İslam’ın erken dönemlerinde uygulandığını ve bu uygulamanın yasaklanmadığını savunurlar. Bu nikah türü, Şii mezhebinde, bekarlık durumunda zina gibi günahlardan korunma amacıyla önerilen bir çözüm olarak görülür.
“İmam Cafer-i Sadık, müt’a nikahının Allah tarafından caiz kılındığını ve bunu inkar edenin Allah’ın hükmünü inkar etmiş olacağını belirtmiştir.”
(El-Kuleyni, el-Kafi, c. 5, s. 452)
İslam Alimlerinin Görüşleri
Müta nikahı konusunda İslam alimleri arasında önemli farklılıklar vardır. Sünni alimler, müt’a nikahının yasaklanmış olduğunu savunurken, Şii alimler bu nikah türünün hala geçerli ve caiz olduğunu belirtirler.
İmam Nevevi, müt’a nikahını açıkça yasaklayan ve haram kılan hadisleri delil göstererek, müt’a nikahının İslam’da yeri olmadığını ifade eder.
Öte yandan, Şii alimlerden Allame Tabatabai, müt’a nikahının geçerli bir nikah türü olduğunu ve Kur’an ve sünnet tarafından meşru kılındığını savunur.
Sonuç
Müta nikahı, İslam dünyasında tarih boyunca tartışma konusu olmuştur. Sünni İslam, müt’a nikahını kesin olarak reddederken, Şii İslam bu nikah türünü belirli şartlar altında caiz görmektedir. Bu farklılıklar, İslam dünyasında fıkhi yorumların ve mezhepsel görüşlerin çeşitliliğini yansıtır. Müta nikahı, günümüzde de farklı İslam coğrafyalarında tartışılmakta ve uygulanmaktadır, bu nedenle bu konuda bilgi sahibi olmak İslam hukukunun ve tarihinin anlaşılması açısından önemlidir.
